İslam Mezhepleri – İslambilimi.com

İslam mezhepleriİslam dininin inanç ve ibadetin farklı yorum ve görüşlere sahip olan gruplardır. İslam mezhepleri iki ana kategoriye ayrılır: Ameli (fıkhi) mezhepler ve itikadi mezhepler.

Ameli (fıkhi) mezheplerİslam hukukunun kaynakları ve yöntemleri konusunda farklı usuller geliştiren mezheplerdir. Bu mezhepler arasında esas anda bir ayrılık yoktur, sadece teferruat (ayrıntı) meselelerinde farklı görüşler vardır. Ameli (fıkhi) mezhepler dört tanedir:

Hanefi mezebi: İmam Ebu Hanife’nin kurduğu ve Irak’ta yaygınlaşan mezheptir. Hanefi mezhebi, Kur’an, Sünnet, icma (Müslümanların görüş birliği) ve karşılaştırma (benzerlik yoluyla hüküm çıkarma) kaynaklara dayanıklıdır. Hanefi mezhebi, akla ve maslahata (toplumun isimlerine olan) önem verir. Hanefi mezhebi, Anadolu ve Balkanlardaki Türkler arasında yerleşikti.

Maliki mezebi: İmam Malik’in kurduğu ve Mısır, Kuzey Afrika ve Endülüs’te yaygınlaşan mezheptir. Maliki mezhebi, Kur’an, Sünnet, icma ve kıyasın yanı sıra Medine ehlinin ameli (uygulaması) kaynaklara dayanır. Maliki mezhebi, sünnete ve sahabe örneğine önem verir.

Şafii mezebi: İmam Şafii’nin kurduğu ve Mısır, Suriye, Yemen, Irak, Horasan ve Güneydoğu Asya’da yaygınlaşan mezheptir. Şafii mezhebi, Kur’an, Sünnet, icma ve kıyas kaynaklarına dayanabilir. Şafii mezhebi, hadislere ve delillere önem verir. Şafii mezhebi, sünnetin nasıl öğrenildiği konusunda Hanefi ve Maliki mezheplerinden farklı bir yöntem geliştirmiştir.

Hanbeli mezebi: İmam Ahmed bin Hanbel’in kurduğu ve Irak, Suriye ve Arabistan’da yaygınlaşan mezheptir. Hanbeli mezhebi, Kur’an, Sünnet ve içme kaynaklarına dayanabilir. Hanbeli mezhebi, karşılaştırmaya çok az başvurur ve selefiyye (geçmişe bağlılığa) anlayışına yakındır. Hanbeli mezhebi, sünnet sıkı bir şekilde bağlıdır.

İtikadi mezhepler ise, İslam inancının temel gelişmeleri farklı görüşler ileri süren veya bidat (sapkın yenilik) gelen gruplardır. Bu gruplar arasında esas anda bir bölünme vardır ve bunlar ehl-i sünnet (sünnet ehli) veya ehl-i bidat (bidat ehli) olarak bölünür. Ehl-i sünnet, Peygamberimizin sünnetine uygun olarak inanan ve amel eden Müslümanlardır. Ehl-i sünnetin itikadi iki eski grubu vardır:

Maturidiyye: İmam Maturidi’nin kurduğu özellikle Hanefi fıkhi ile bağlantılı olan itikadi mezheptir. Maturidiyye, Allah’ın varlığı ve birliği, peygamberlik, ahiret, kader, iman ve amel, insanın iradesi gibi seçimle akla ve nakle (vahye) dayalı bir inanç sistemi geliştirmiştir. Maturidiyye, Eşariyye ile aynı görüştedir, ancak bazı ayrıntılarda farklılık gösterir.

Esariyye: İmam Eşari’nin kurduğu özellikle Şafii, Maliki ve Hanbeli fıkıhları ile bağlantılı olan itikadi mezheptir. Eşariyye, Allah’ın varlığı ve birliği, peygamberlik, ahiret, kader, iman ve amel, insanın iradesi gibi değişen nakle (vahye) dayalı bir inanç sistemi geliştirmiştir. Eşariyye, Maturidiyye ile aynı görüştedir, ancak bazı ayrıntılarda farklılık gösterir.

Ehl-i bidat ise, Peygamberimizin sünnetinden saparak inananlar ve amel eden gruplardır. Ehl-i bidatın itikadı birçok eski grubu vardır. bunlardan bazıları şunlardır:

Şia: Ali bin Ebu Talib’in halifeliğini savunan ve onun soyundan gelen imamlara bağlı olan gruplardır. Şia, Sünnilerden farklı olarak imamet, masumiyet, velayet, tevella ve teberra gibi inanç esaslarına sahiptir. Bu, yakanın uzak tarafının farklı olduğu anlamına gelir. yaygın ve yaygın Caferiyye’dir. Diğerleri ise Zeydiyye, İsmailiyye, Aleviyye, Nusayriyye gibi gruplardır.

Haricilik: Ali bin Ebu Talib’in halifeliğini reddeden ve onunla savaşan gruplardır. Hariciler, Sünnilerden farklı olarak imanın artıp azalmayacağı, büyük para harcayanların